Οι διακοπές για τους περισσότερους σιγά σιγά ολοκληρώνονται και επιστρέφουμε σταδιακά στην καθημερινότητα, την εργασία, το σχολείο, τις δραστηριότητες, τα ωράρια και τις συνήθειες που είχαμε πριν από αυτές.
Για κάποιους μικρούς ή μεγάλους η μετάβαση μπορεί να είναι δύσκολη, να δημιουργεί δυσάρεστα συναισθήματα, άγχος και άρνηση. Ενώ άλλοι να προσμένουν με χαρά να βρουν ξανά τους οικείους ρυθμούς και να επανέλθουν στην καθημερινότητα ή και να κάνουν νέα ξεκινήματα. Πάρτε λίγο χρόνο και σκεφτείτε: εσείς πώς νιώθετε με την επαναφορά;
Με ποιους τρόπους μπορούμε να υποστηρίξουμε τον εαυτό μας και τα παιδιά που φροντίζουμε σε αυτή τη μετάβαση; Για εμάς η απάντηση και πρότασή μας βρίσκεται στις ρουτίνες: εκείνες τις επαναλαμβανόμενες ενέργειες που ορίζουν συνήθως την καθημερινότητά μας.
Ας ξεκινήσουμε δίνοντας τη θετική διάσταση σε αυτό που αντιπροσωπεύουν οι ρουτίνες και να δούμε ποια είναι τα οφέλη τους στην καθημερινότητά μας με τα παιδιά.
Παρέχουν ασφάλεια και συναισθηματική σταθερότητα
Σκεφτείτε πώς νιώθετε όταν δεν γνωρίζετε το πρόγραμμα στη δουλειά σας. Ποιες είναι οι αρμοδιότητές σας κατά τη διάρκεια μιας ημέρας και πώς νιώθετε όταν όλα είναι ασαφή και ρευστά χωρίς πλάνο και πρόβλεψη. Πιθανότατα αυτό να σας δημιουργεί ανασφάλεια και αγωνία, διότι δεν μπορείτε να οργανώσετε την ημέρα σας και να υπολογίσετε το χρόνο. Η έννοια του χρόνου είναι μια ιδέα ρευστή και αφαιρετική για τα μικρά παιδιά(περίπου μέχρι την ηλικία των 7 ετών). Φράσεις όπως: «Έχεις πέντε λεπτά ακόμα» ή «Φεύγουμε σε μισή ώρα», δεν είναι κατανοητές. Αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το χρόνο, μέσα από ακολουθίες ενεργειών μέσα στην ημέρα τους και ταυτίζονται με αυτή την έννοια μέσα από τις ρουτίνες. Μπορείτε να πείτε για παράδειγμα: «θα πάμε στο πάρκο μετά το μεσημεριανό φαγητό», χρησιμοποιώντας τις λέξεις πριν και μετά ορίζετε το χρόνο και τη διαδοχή ενεργειών. Μπορείτε να φροντίζετε για σταθερές δραστηριότητες μέσα στην ημέρα: πότε τρώτε, πότε κάνετε μπάνιο, πότε ετοιμάζετε τα πράγματα για το σχολείο. Μιλάμε για την τήρηση της ακολουθίας των ενεργειών και όχι για την αυστηρή σύνδεση με το ρολόι η οποία μπορεί να γίνει αρκετά δυσλειτουργική στην καθημερινότητά μας με τα παιδιά. Προσπαθήστε να διαμορφώσετε ένα πλαίσιο προβλέψιμο, σταθερό και οικείο. Με αυτό τον τρόπο υποστηρίζετε τη συναισθηματική ασφάλεια του παιδιού, αφού θα είναι ενημερωμένο για το τι θα ακολουθήσει μέσα στη μέρα του και εξοικειώνεται σταδιακά με την έννοια του χρόνου.
Υποστηρίζουν την αυτορρύθμιση και αυτονόμηση του ατόμου
Η ρουτίνα για τα μικρά παιδιά είναι ένας τρόπος για να κάνουν κάθε μέρα το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά, μέχρι να εξοικειωθούν τόσο που θα το κάνουν μόνα τους, χωρίς τη βοήθεια του ενήλικα. Αυτό υποστηρίζει την ανεξαρτησία τους. Όταν οι ρουτίνες είναι κατάλληλα διαμορφωμένες, αποτελούν ένδειξη ώστε το παιδί να γνωρίζει πότε μια δραστηριότητα ολοκληρώνεται και πότε κάτι άλλο ξεκινά. Αυτό βοηθά στη συγκέντρωση και την αυτοοργάνωση του, ενώ ενθαρρύνει την ανάληψη ευθύνης και την ενεργή εμπλοκή στις καθημερινές λειτουργίες. Παράλληλα ενισχύει τη διαχείριση των συναισθημάτων και των συμπεριφορών, αφού το παιδί εξοικειώνεται με τις αλλαγές και αυτό οδηγεί στην προσαρμοστικότητα και τη θετική προσέγγιση νέων προκλήσεων.
Ενισχύουν τη σύνδεση ενηλίκων και παιδιών
Οι σταθερές ενέργειες μέσα στην ημέρα υποστηρίζουν την έννοια της ομάδας στην οικογένεια. Το πρόγραμμα όλων κοινοποιείται και έτσι ο καθένας ως ισότιμο μέλος γνωρίζει τι θα συμβεί μέσα στην ημέρα. Είναι σημαντικό οι ρουτίνες να σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι λειτουργικές για το σύστημα της οικογένειάς σας και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ενηλίκων και των παιδιών. Να είναι ευέλικτες και να διαμορφώνουν ένα σταθερό πλαίσιο μέσα στο οποίο ο καθένας μπορεί να αναπτύξει την προσωπικότητά, τη δημιουργικότητά και την ελεύθερη σκέψη, να χαλαρώσει και να νιώσει ασφαλής. Συνδιαμορφώστε με τα παιδιά αυτό το πλαίσιο. Με τα μεγαλύτερα παιδιά μπορείτε να συζητήσετε για τις ρουτίνες τους και αν αυτές εξυπηρετούν τις ανάγκες και επιθυμίες τους. Δοκιμάστε να κάνετε αλλαγές, σεβόμενοι τον ατομικό τους ρυθμό ανάπτυξης. Δεν μπορούν να αλλάξουν οι ώρες του σχολείου, όμως μπορείτε να κάνετε προτάσεις για τις εξωσχολικές δραστηριότητες και να τροποποιήσετε ίσως τις ημέρες. Προσπαθήστε να αφουγκραστείτε τις ανάγκες των παιδιών. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουν πότε λείπουν τα μέλη της οικογένειας και πότε επιστρέφουν. Με αυτό τον τρόπο φροντίζετε τη συναισθηματική τους ασφάλεια. Θυμηθείτε πως ο κοινός χρόνος παιχνιδιού και ο χρόνος του φαγητού είναι ρουτίνες οι οποίες προσφέρουν στην κοινωνικοποίηση μέσα στο πλαίσιο της οικογένειας. Μέσα από τις συζητήσεις, το μοίρασμα των αντικειμένων, όταν μαθαίνουν να βοηθούν τους άλλους, να αλληλεπιδρούν, συνδέονται μαζί τους και αναπτύσσουν σημαντικές δεξιότητες χρήσιμες για τη ζωή.
Η ύπαρξη ρουτίνας δεν είναι χρήσιμη μόνο για τα παιδιά, αλλά και για τους ενήλικες που τα περιβάλλουν, καθώς προσφέρουν καλύτερο έλεγχο και μειώνουν το άγχος μέσα στην ημέρα. Δοκιμάστε να διαμορφώσετε τη ρουτίνα που ταιριάζει στις δικές σας ανάγκες και πειραματιστείτε με αλλαγές που θα εξυπηρετήσουν το δικό σας οικογενειακό σύστημα.
Η ομάδα KidIn the Field